Ngọt ngào như màu vàng của mật ong, nồng nàn như màu của vỏ cam, dịu dàng với sắc hồng của hoa anh thảo, hay lạnh lùng như màu xanh hoàng gia là những từ ngữ mà giới đánh giá đá quý miêu tả về màu sắc của đá topaz. Mỗi viên đá topaz, dù mang màu sắc lạnh hay nóng, chúng cũng luôn toát lên vẻ đẹp rực rỡ rất riêng.
Tổng quan topaz
Topaz được biết đến là loại đá quý có màu sắc khá đa dạng, tồn tại phổ biến nhất trong tự nhiên là topaz màu nâu và topaz không màu, bên cạnh đó cũng tìm thấy topaz có màu xanh dương, xanh lá cây, vàng, cam, đỏ, hồng, và tím. Trong ngành công nghiệp trang sức và đá quý, topaz không màu thường được xử lý nhiệt thành màu xanh – topaz xanh. Đá topaz cũng có đặc tính pleochroic, nghĩa là đá có tính chuyển màu, dưới các góc độ ánh sáng khác nhau, đá topaz sẽ có màu sắc khác nhau. Topaz chất lượng cao dùng trong chế tác trang sức xa xỉ, tuy nhiên loại chất lượng thấp hơn thường dùng làm chuỗi hạt, vòng tay phong thủy…
Birthstones: Topaz là viên đá của người sinh tháng 11
Người phương Tây cho rằng mỗi người khi sinh ra, ứng với tháng sinh sẽ có một viên đá hộ mệnh, topaz là đá hộ mệnh của người sinh tháng 11, riêng topaz màu xanh dương là đá hộ mệnh của những ai sinh tháng 12.
Người phương Tây cũng có thói quen tặng topaz xanh dương cho người bạn đời nhân dịp kỷ niệm 4 năm ngày cưới, và topaz vàng nhân dịp kỷ niệm 23 năm ngày cưới.
Đặc tính topaz
Thành phần | Al2(F,OH)2SiO4 |
Hệ tinh thể | Trực thoi |
Độ trong suốt | Trong suốt đến đục |
Dạng quen | Dạng lăng trụ |
Độ cứng Mohs | 8 |
Tỷ trọng | 3,49-3,57 |
Cát khai | Hoàn toàn |
Vết vỡ | Vỏ sò, không đều |
Biến loại (màu sắc) | Không màu, vàng, đỏ, nâu, lơ nhạt, hồng đỏ, đỏ, tím, lục nhạt |
Màu vết vạch | Trắng |
Ánh | Thủy tinh |
Đa sắc | Rõ đến mạnh, phụ thuộc vào độ đậm của màu |
Chiết suất | 1,609-1,643
Topaz không màu, nâu, lơ, vàng: 1,61-1,62 Topaz đỏ, hồng, da cam: 1,63-1,64 |
Lưỡng chiết và dấu quang | 0,008-0,016; dương |
Biến thiên chiết suất | Thấp (0,014) |
Phát quang | Yếu: Topaz đỏ, hồng, vàng có thể phát màu vàng da cam |
Phổ hấp thụ | Topaz đỏ và hồng: 683 |
Tổng hợp và xử lý | Topaz chưa được con người tổng hợp
Các phương pháp xử lý topaz là:
|
Nguồn gốc: Chủ yếu hình thành trong pegmatit, ngoài ra còn gặp trong các mạch, lỗ hổng trong đá granit, thường đi cùng thạch anh
Những nơi phân bố chính: Brazil, Afghanistan, Australia, Myanmar, Nhật Bản, Madagasca, Mexico, Namibia, Nigeria, Pakistan, Nga, Zimbabwe, Sri Lanka, Mỹ.